Paracetamol: mythes versus feiten

Paracetamol (acetaminofen) is wereldwijd een van de meest gebruikte medicijnen, maar er bestaan nog steeds misvattingen over het gebruik en de veiligheid ervan. Laten we de mythes van de feiten scheiden.

Mythe 1: paracetamol is volledig onschadelijk omdat het overal verkrijgbaar is.

Feit: Hoewel paracetamol over het algemeen veilig en effectief is wanneer het precies volgens de aanbevelingen wordt ingenomen, is het niet onschadelijk bij verkeerd gebruik. Meer innemen dan de maximaal aanbevolen dosis, per ongeluk of opzettelijk, kan ernstige en mogelijk fatale leverschade veroorzaken. Toegankelijkheid staat niet gelijk aan absolute veiligheid; verantwoord gebruik volgens de doseringsinstructies is cruciaal.

Mythe 2: paracetamol geneest verkoudheid of griep.

Feit: Paracetamol geneest niet de virale infecties die verkoudheid of griep veroorzaken. Het helpt alleen om de symptomen te beheersen die met deze ziekten gepaard gaan, zoals het verlagen van koorts, verlichten van hoofdpijn, verzachten van keelpijn en verminderen van spierpijn. Het heeft geen antivirale eigenschappen.

Mythe 3: paracetamol vermindert alle soorten ontstekingen effectief.

Feit: Paracetamol heeft zeer zwakke ontstekingsremmende effecten, vooral vergeleken met niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) zoals ibuprofen of naproxen. Hoewel het helpt bij pijn en koorts (die verband kunnen houden met ontsteking), vermindert het de onderliggende ontsteking zelf niet significant. Voor aandoeningen die voornamelijk door ontsteking worden veroorzaakt (zoals bepaalde vormen van artritis of blessures), zijn NSAID's vaak effectiever, hoewel ze andere risico's met zich meebrengen.

Mythe 4: het is volkomen veilig om vrijuit alcohol te drinken tijdens het gebruik van paracetamol.

Feit: Het combineren van paracetamol met alcohol, vooral zwaar, chronisch of bingedrinken, verhoogt het risico op leverschade aanzienlijk. Beide stoffen worden door de lever verwerkt, en ze samen consumeren, met name in overmaat, kan de capaciteit van de lever overbelasten, wat leidt tot toxiciteit. Hoewel incidenteel, licht alcoholgebruik voor sommigen minder riskant kan zijn, is voorzichtigheid altijd geboden en dient zwaar drinken vermeden te worden.

Mythe 5: merkparacetamol werkt beter of is veiliger dan generieke versies.

Feit: Generieke versies van paracetamol bevatten exact hetzelfde werkzame bestanddeel (paracetamol/acetaminofen) in dezelfde dosis als hun merk-tegenhangers. Regelgevende instanties (zoals het CBG in Nederland of het EMA in Europa) vereisen dat generieke medicijnen bio-equivalent zijn, wat betekent dat ze op dezelfde manier in het lichaam moeten werken en net zo veilig en effectief moeten zijn als het originele merkproduct. Verschillen liggen meestal in de inactieve ingrediënten (vulstoffen, bindmiddelen, coatings) of de prijs, niet in de werkzaamheid.

Mythe 6: u kunt paracetamol innemen wanneer u pijn voelt, zo vaak als nodig.

Feit: Dit is gevaarlijk. Paracetamol heeft strikte doseringslimieten die moeten worden gevolgd. U moet de minimaal aanbevolen tijd tussen de doses wachten (meestal 4 tot 6 uur voor volwassenen) en overschrijd nooit de maximaal toegestane totale dosis in een periode van 24 uur (controleer het productetiket, vaak 3000 mg of 4000 mg voor volwassenen, afhankelijk van de richtlijnen). Doses te dicht op elkaar innemen of de dagelijkse limiet overschrijden kan leiden tot een overdosis en ernstige leverschade.

Vertrouw altijd op feitelijke informatie van zorgprofessionals, apothekers en de patiëntenbijsluiter die bij het medicijn wordt geleverd. Gebruik paracetamol verantwoord.